Góry Bardzkie

Szczyt Korony Gór Polski

Kłodzka Góra

Kłodzka Góra (z wieżą) – Góry Bardzkie

Szczytem reprezentującym Góry Bardzkie w Koronie Gór Polski jest Kłodzka Góra (757 m n.p.m.).

Jak już wspomniałem na wstępie, Kłodzka Góra jest popularnym celem wędrówek głównie ze względu na znajdującą się na jej szczycie wieżę widokową. I nic dziwnego, bo roztaczająca się z niej rozległa, dookolna panorama jest jedną z lepszych w całych Sudetach! Widok obejmuje wszystkie pasma górskie Kotliny Kłodzkiej:

• same Góry Bardzkie;
• Góry Sowie (w tym Wielka Sowa);
• Góry Stołowe (w tym Szczeliniec Wielki);
• Góry Bystrzyckie (w tym Sasanka i Jagodna) i Góry Orlickie (w tym Orlica);
• Masyw Śnieżnika (w tym sam Śnieżnik);
• Góry Złote i Góry Bialskie (w tym Kowadło i Rudawiec).

Na tym jednak nie koniec! Widok sięga również poza Kotlinę Kłodzką i obejmuje:

• Góry Opawskie (widoczna jest też Biskupia Kopa);
• Masyw Ślęży (w tym oczywiście sama Ślęża);
• Góry Wałbrzyskie i Góry Kamienne (w tym odpowiednio Borowa i Waligóra);
• Karkonosze i Rudawy Janowickie.

Szlaki na Kłodzką Górę i Szeroką Górę poznasz na osobnej podstronie. Zachęcam do przeczytania: Kłodzka Góra.

Znajdziesz tam:

• kilka propozycji tras (nie tylko te popularne!);
• liczne zdjęcia;
• ciekawostki.

Góry Bardzkie – najwyższy szczyt

Najwyższym szczytem Gór Bardzkich jest Szeroka Góra. Według najnowszych pomiarów^{1, 2} ma ona bowiem 766 m n.p.m. Gdzieniegdzie możesz spotkać się jeszcze z nieaktualnymi źródłami wskazującymi na wysokość 765 m n.p.m.

Tak czy siak, jedno jest pewne: to Szeroka Góra powinna znajdować się w Koronie Gór Polski, a nie niższa o 9 metrów Kłodzka Góra (757 m n.p.m.).

Skąd ten błąd?

To proste – po prostu pomiary aktualne na czas tworzenia inicjatywy Korony Gór Polski (1997) faktycznie wskazywały na Kłodzką Górę.

Trzeba też uczciwie przyznać, że szeroki, łagodny wierzchołek Szerokiej Góry obserwowany np. z okolic Kłodzka faktycznie wydaje się niższy niż bardziej wybitny wierzchołek pobliskiej Kłodzkiej Góry.

Góry Bardzkie – szlaki

Jak wspomniałem na wstępie, sieć szlaków w Górach Bardzkich jest raczej niewielka. Wśród nich znajdziesz jednak kilka wartych uwagi ze względu na swe walory krajobrazowe lub inne atrakcje. Oto i one:

Mariańska Dolina i czerwona ścieżka spacerowa nad Wojciechowicami

Ten atrakcyjny widokowo szlak spacerowy oferuje wszystko to, co charakterystyczne dla Gór Bardzkich: łagodną wędrówkę przez niezalesione wzgórza, stare kapliczki i opuszczoną pustelnię. Co więcej, trasa ta jest idealna dla osób szukających wędrówki w samotności.

Mariańska Góra – Droga Krzyżowa

Kaplica Matki Boskiej Pocieszenia Strapionych na Mariańskiej Górze

Kolumna Maryjna na Mariańskiej Górce

Mariańska Góra – Stacja Kalwaryjna

Stacja Kalwaryjne na Mariańskiej Górce

Niebieska ścieżka spacerowa opuszcza teren kapliczki schodami znajdującymi się przy opuszczonej pustelni. Następnie prowadzi łagodnie w dół do wsi Wojciechowice.

Tu kończą się niebieskie znaki szlaku spacerowego, a zaczynają czerwone. Tylko pamiętaj, by iść za nimi na wprost, a nie w prawo główną drogą. Przez kilka chwil poprowadzą cię wzdłuż pojedynczych domostw, które jednak skończą się wkrótce za ostrym zakrętem w prawo.

Początek wędrówki przez wyludnione wzgórza nad Wojciechowicami będzie znaczyć pierwsza z kilku kapliczek znajdujących się po drodze.

Kaplica nad Wojciechowicami na tle Kłodzkiej Góry (w chmurach)

Dalej będziesz już szedł wśród łąk porastających łagodne, widokowe wzgórza. Czeka cię kilkadziesiąt minut wędrówki z towarzyszącymi ci nieustannie swojskimi krajobrazami. Co więcej, widok ten będzie się stawał z każdym krokiem coraz ciekawszy i bardziej rozległy.

Najciekawsze widokowo miejsce znajduje się kilka chwil przed wejściem do lasu.

• Po twojej prawej stronie, w dolinie, leżą zabudowania Wojciechowic. Po drugiej stronie doliny wznosi się grzbiet górski, którym prowadzi żółty szlak z Kłodzka na Kłodzką Górę i Szeroką Górę. Są to kolejno od prawej: Kostra, Obszerna, Jedlak, Kłodzka Góra i Szeroka Góra.
  

  Jedla i Obszerna – Góry Bardzkie

  

  Kłodzka Góra (z wieżą i z lewej) i Jedlak (po prawej)

  To właśnie z tego miejsca można podziwiać chyba najlepszy widok na Kłodzką Górę. Prezentuje się tu w całej swej okazałości, zdecydowanie przyćmiewając pobliską Szeroką Górę. Wierzchołek Kłodzkiej Góry wybija się bowiem wyraźnie ponad okolicznych konkurentów, a do tego znajduje się na niej widoczna z daleka wieża widokowa. Szeroka Góra jest z kolei wypłaszczona i schowana nieco z tyłu swej sąsiadki. Na zdjęciu jest to wierzchołek znajdujący się nieco na lewo od Kłodzkiej Góry.

  

  Kłodzka Góra (z wieżą), na lewo Szeroka Góra

  

  Kłodzka Góra (z wieżą), na lewo Szeroka Góra

• Na lewo od Kłodzkiej Góry i Szerokiej Góry oraz na wprost ciebie ciągnie się główny grzbiet Gór Bardzkich z Gajnikiem, Ostrą Górą i Łaszczową.
• Po twojej lewej stronie, za niewielką dolinką, dostrzeżesz ruchliwą drogę numer 8. Powiedź wzdłuż niej wzrokiem, a dostrzeżesz Przełęcz Bardzką. Poznasz ją po biało-czerwonej wieży. To przez tę przełęcz przejeżdżają pojazdy chcące się dostać z Kłodzka do Barda.
  

  Przełęcz Bardzka

• Po drugiej stronie wspomnianej drogi znajdują się łagodne wzniesienia Kotliny Kłodzkiej. Daleko za nimi wznoszą się Góry Sowie.
  

  Wzgórza nad Kłodzkiem

• Widok obejmuje również Kłodzko. Ta stolica regionu znajduje się na tle zamykających Kotlinę Kłodzką Gór Stołowych oraz Gór Bystrzyckich i Orlickich. Uwagę przykuwa masywny, acz samotny stół Szczelińca Wielkiego.

Góry Bystrzyckie ponad łąkami nieopodal Kłodzka

Góry Stołowe (na horyzoncie) zza Kłodzka

Tuż przed wejściem w las będziesz mógł nacieszyć się jeszcze takim krajobrazem:

Szlak dookoła gminy Kłodzko im. Kazimierza Rzewuskiego

Po wejściu w las czeka cię jeszcze kilka chwil spaceru do rozległej polany w miejscu zwanym “Wysoka Droga”. Stąd proponuję już powrót po własnych śladach.

A co, jeżeli wolisz dłuższy spacer? Nie ma problemu! Proponowana trasa jest bowiem ledwie małym fragmentem czerwonego szlaku spacerowego o trafnej nazwie “Dookoła Gminy Kłodzko” im. Kazimierza Rzewuskiego. W razie chęci możesz więc ją sobie dowolnie przedłużyć.

Jako dłuższą alternatywę polecam pętlę rozpoczynającą się i kończącą w Kłodzku. W tym wypadku doszedłbyś aż do Przełęczy Bardzkiej, skąd powróciłbyś przez Boguszyn do Kłodzka. Taką trasę możesz połączyć ze zwiedzaniem atrakcji stolicy Ziemi Kłodzkiej. Polecam szczególnie wizytę w Twierdzy Kłodzko. O reszcie atrakcji tego miasta przeczytasz tu: Kłodzko.

Trasa: Kłodzko – Kłodzko | mapa-turystyczna.pl

Obryw Skalny i Kalwaria

Krótka trasa pozwalająca na zobaczenie dwóch niezwykłych atrakcji w okolicach Barda: największego w Sudetach obrywu skalnego i najstarszego miejsca kultu maryjnego. Nie zabraknie również widoków, z których najlepszym jest zachwycająca panorama Barda i Przełomu Nysy Kłodzkiej widziana ze wspomnianego obrywu.

Figura Maryi na początku niebieskiego szlaku z Barda na Kalwarię

Stary kamień niemiecki przy niebieskim szlaku z Barda na Kalwarię

Łagodną wędrówkę zalesioną doliną urozmaicają tu dwie grupy kapliczek:

• 14 kapliczek drogi krzyżowej wybudowanych w latach 1833-1839 (tzw. “Biała Droga” lub “Droga Krzyżowa“);
• 6 kapliczek kalwaryjnych, które prezentują różne sceny w relacji Maryi z Jezusem. Trzy z nich powstały w 1714 r., a trzy pozostałe w 1727 r.

Kapliczka “Przepowiednia Symeona” przy niebieskim szlaku z Barda na Kalwarię

Po minięciu kilku kapliczek i przekroczeniu strumyka dojdziesz do odejścia nieoznakowanej ścieżki. Ta odbija na lewo i niemal zawraca na zalesionym zboczu. Warto się nią wybrać. W zamian za około dwadzieścia minut łagodnej wędrówki tam i z powrotem dojdziesz do skrytych w lesie ruin zamku obronnego Brona z XIV w.

I choć miejsce to zostało już niemal całkiem wchłonięte z powrotem przez las, to wciąż możesz tu dostrzec niewysokie pozostałości murów. Wyraźnie widać kilka pomieszczeń, które znajdowały się tu przed wiekami.

Pozostałości zamku obronnego nad Bardem

Pozostałości zamku obronnego nad Bardem

Pozostałości zamku obronnego nad Bardem

Pozostałości zamku obronnego nad Bardem

Z ruin musisz powrócić po swoich śladach do niebieskiego szlaku. Ten powiedzie cię znowu znaczoną kapliczkami doliną Srebrnika. Wkrótce dojdziesz do kaplicy z 1893 r., w której środku znajduje się tzw. Źródełko Maryi.

Ponoć jego wody mają właściwości zdrowotne. Szczególnie pomocne mają jakoby być na schorzenia oczu. Według legendy, która zapoczątkowała popularność tego miejsca, jeden młodzian odzyskał dzięki niej wzrok. A poza tym woda bez dwóch zdań jest smaczna i wybornie koi pragnienie.

Kaplica ze źródełkiem Maryi

Źródełko Maryi po drodze na Kalwarię

Kaplica ze źródełkiem Maryi

Oprócz kapliczki jest tu nieco ławek, tablice informacyjne i krzyż.

Kolejny fragment trasy to wspinaczka po schodach na nieco stromsze tu zbocze.

Schody na Kalwarię (niebieski szlak z Barda)

Schody te wyprowadzą cię wkrótce do miejsca, w którym szlak zielony skręca w lewo. Wygodna droga poprowadzi cię łagodnie wprost do słynnego obrywu skalnego. Miejsce to poznasz po schodach, które poprowadzą cię w dół zbocza do widokowej platformy skalnej.

Platforma ta powstała wskutek olbrzymiego osunięcia się zbocza, które 24 sierpnia 1598 r. niemal doprowadziło do zniszczeniależącego w dole Barda. Miasto ocalało, chociaż nie bez szkód. Potężne wały ziemi wpadły prosto w nurt Nysy Kłodzkiej. Ta wystąpiła z brzegów i zalała część miasta.

Teraz jedyną pamiątką tego kataklizmu jest szeroka i zabezpieczona barierkami platforma widokowa. A widok z niej jest naprawdę niepowtarzalny!

Przede wszystkim wspaniale się prezentuje leżący w dole Przełom Bardzki. Nysa Kłodzka kilkoma meandrami rozcina tu Góry Bardzkie na dwie połowy: Grzbiet Zachodni i Grzbiet Wschodni. A po obu jej stronach rozrzucone są zabudowania Barda. Najlepiej prezentują się zabytkowe zabudowania starszej części miasta z dachami o jednolitych, ciemnoczerwonych dachach.

Z tej perspektywy nie dziwi fakt, że Przełom Bardzki jest uznawany za jeden z najładniejszych w Polsce.

Obryw skalny nad Bardem

Widok na Bardo z obrywu skalnego

Po drugiej stronie Barda i Nysy Kłodzkiej wznoszą się zalesione kopuły Grzbietu Zachodniego. Za nimi, na horyzoncie, widać wyższe już Góry Sowie. Patrząc na wzgórza znajdujące się niemal dokładnie na wprost za starówką Barda, możesz dostrzec wystający zza nich wierzchołek samotnej Ślęży.

Widok na Bardo i przełom Nysy Kłodzkiej z obrywu skalnego

Na tym nie koniec panoramy. Z lewej jej strony znajduje się Kotlina Kłodzka. A na jej granicy dostrzeżesz Góry Stołowe o charakterystycznych sylwetkach faktycznie przypominających olbrzymie meble. Największym z tych “mebli” jest nieco odosobniony Szczeliniec Wielki.

Całkiem z lewej dostrzeżesz fragment Gór Orlickich – w tym ich najwyższy szczyt: Orlicę.

Widok na Obniżenie Noworudzkie z obrywu skalnego. W tle Góry Stołowe

Widok na Obniżenie Noworudzkie z obrywu skalnego. W tle Góry Stołowe

Widok na Góry Bystrzyckie i Góry Stołowe (obydwa pasma na horyzoncie) z obrywu skalnego

Na platformie widokowej stoi wysoki, metalowy krzyż. Został tu postawiony na pamiątkę wspomnianego już osunięcia się ziemi. Znalazło się tu też miejsce na kilka ławek.

Gdy już nacieszysz się widokiem z tego największego osuwiska w Sudetach, pora na wspinaczkę do najstarszego miejsca kultu maryjnego – na szczyt Kalwarii.

Najpierw będziesz musiał opuścić zielony szlak i powrócić do niebieskich znaków.

Najprościej będzie wrócić się po swoich śladach do rozstaju obydwu szlaków i rozpocząć wspinaczkę szlakiem niebieskim.

Możesz też jednak iść dalej za zielonymi znakami. Gdy dojdziesz do skrzyżowania dróg leśnych, skręć w prawo. Nieoznakowana droga szybko doprowadzi cię do niebieskiego szlaku. W miejscu tym postawiono kolejną kapliczkę kalwaryjną.

Kapliczka “Ukrzyżowanie Pana Jezusa”

Niebieski szlak będzie się od tego miejsca piął bardziej stromo. W pewnym momencie zamiast po gruncie będziesz szedł po skale. Uwaga! Po deszczu lub w zimie może tu być ślisko!

Powyżej skały i kolejnej kapliczki kalwaryjnej postawiono ławkę. Kiedyś pewnie był tu całkiem ciekawy widok na Góry Bardzkie i Kotlinę Kłodzką. Aktualnie z widoku tego pozostał jedynie nieciekawy prześwit.

Kapliczka “Zdjęcie Pana Jezusa z krzyża”

Stąd już niedaleko na szczyt Kalwarii (zwany również Bardzką Górą). W 1619 r. wybudowano tu Górską Kaplicę Matki Bożej Płaczącej, która stoi tu do dziś. Jeszcze wcześniej była tu kaplica św. Wacława z 1276 r.

Górska Kaplica Matki Bożej Płaczącej – Kalwaria, Góry Bardzkie

Wnętrze kaplicy jest dostępne wyłącznie w czasie nabożeństw. Te odbywają się co niedzielę od maja do września. Będąc tu w innym czasie, pozostaje ci zadowolić się zerknięciem do środka przez spory otwór w drzwiach. Wystarczy to jednak, by dojrzeć zabytkowy drewniany ołtarz z 1792 r. i rzeźby z XVIII w. przedstawiające świętych.

Wnętrze Górskiej Kaplicy Matki Bożej Płaczącej

Jednak największa tutejsza atrakcja znajduje się na zewnątrz, z tyłu budynku kaplicy. To replika “odcisku buta Maryi”. To odciśnięty w skale sandał – rekonstrukcja oryginału, który przez wieki został zadeptany przez niezliczonych pielgrzymów. Ów oryginał miał tu jakoby pozostać jako pamiątka objawienia Maryi sprzed wieków. Współczesny odcisk został przezornie zabezpieczony metalową kratą.

Kamień z “odciskiem Matki Boskiej” na Kalwarii w Górach Bardzkich

“Odcisk stopy Matki Boskiej” na Kalwarii

Kalwaria, Góry Bardzkie

Kalwaria – ławki

Na szczycie znajduje się też kilka tablic informacyjnych i nieco ławek. Drugi, mniej okazały budynek, to dawny budynek dozorcy z 1897 r.

Po ewentualnym odpoczynku czeka cię powrót po własnych śladach do Barda.

Bardo i Różańcowa Góra

Trasa spacerowa umożliwiająca przejście się urokliwymi uliczkami Barda i odkrycie jego najciekawszych zabytków. Zwieńczeniem szlaku jest pętla na Górze Różańcowej, która przypomina spacer w podmiejskim parku… tylko takim z kilkunastoma oryginalnymi kaplicami.  Co ciekawe, każda kaplica została wzniesiona w innym stylu architektonicznym! Znajdziesz tu m.in. budowlę romańską, gotycką, barokową i mauretańską. Trasę tę polecam zwłaszcza na luźniejszy dzień oraz dla rodzin z dziećmi i seniorów.

Bardo – Kaplica Narodzenia Jezusa

Bardo – widok na Kalwarię

Aleja na wzgórzu Różańcowym w Bardzie

Żółty szlak powiedzie cię wzdłuż 11 kaplic, zanim powróci na ulicę Lipową w Bardzie. Przedtem przespacerujesz się jednak zaciszną aleją na Wzgórze Różańcowe i z powrotem z drugiej strony wzgórza.

Kolejne kaplice na tej trasie to:

• kaplica Ofiarowania Jezusa w Świątyni:
  

  Bardo – Kaplica Ofiarowania Jezusa w świątyni

• Kaplica Odnalezienia Jezusa w Świątyni:
  
  

  Bardo – Kaplica Znalezienia Jezusa w świątyni

• Kaplica Modlitwy w Ogrójcu;
• Kaplica Biczowania:
  

  Kaplica Biczowania

• Kaplica Cierniem Koronowania:
  

  Bardo – Kaplica Cierniem Koronowania

• Kaplica Dźwigania Krzyża:
  

  Bardo – Kaplica Dźwigania Krzyża

• Kaplica Ukrzyżowania:
  

  Bardo – Kaplica Ukrzyżowania

• Kaplica Zmartwychwstania Jezusa:
  

  Bardo – Kaplica Zmartwychwstania Jezusa

• Kaplica Zesłania Ducha Świętego;
• Kaplica Ukoronowania Najświętszej Marii Panny:
  

  Bardo – Kaplica Ukoronowania Najświętszej Maryi Panny

Tu i ówdzie, a zwłaszcza w okolicach wierzchołka Góry Różańcowej, będą się przed tobą otwierały ograniczone widoki na okolicę.

Wzgórze Różańcowe – widok

Ostatnia kaplica – kaplica Dusz Czyśćcowych – znajduje się już między zabudowaniami Barda. To przy niej szlak skręca w prawo i łagodnie sprowadza turystę z powrotem do serca Barda.

Bardo – Kaplica Dusz Czyśćcowych

I teraz uwaga! Kaplice na Górze Różańcowej są z reguły zamknięte. Jeśli chcesz zwiedzić je również od środka, to jest to możliwe. W tym celu musisz pójść do klasztoru redemptorystów znajdującego się nieopodal bardzkiej bazyliki.

Tam możesz poprosić o klucz pasujący do drzwi wszystkich kaplic. W zamian musisz zostawić swoje dane oraz podpisać oświadczenie, że pozostawisz te miejsca w takim stanie, w jakim je zastałeś. Zostaniesz również poinformowany, kiedy będziesz musiał zwrócić klucz.

Przełęcz Srebrna – Bardo niebieskim szlakiem

Długi szlak wiodący głównym grzbietem całego Grzbietu Zachodniego Gór Bardzkich od Przełęczy Srebrnej aż do położonego nad malowniczym przełomem Nysy Kłodzkiej Barda.

Fort Ostróg – Twierdza Srebrna Góra – Autorstwa Jacek Halicki – Praca własna, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=50437687

Dziedziniec Fortu Ostróg – Autorstwa Jacek Halicki – Praca własna, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=50437691

Wiadukt Srebrnogórski – CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=146722

Położenie geograficzne

Góry Bardzkie są jednym z najmniejszych i najniższych pasm górskich w Polsce. Mają raptem 137 km² i 20 km długości. Szerokość pasma wynosi od 6 do 10 km. Najwyższe szczyty przekraczają zaledwie 700 m.

Gdzie są położone Góry Bardzkie?

Góry Bardzkie są położone na północny-wschód od Kotliny Kłodzkiej i są najdalej wysuniętym na wschód pasmem Sudetów Środkowych.

Oprócz Kotliny Kłodzkiej Góry Bardzkie graniczą również z:

• Górami Sowimi od północy na Przełęczy Srebrnej;
• Przedgórzem Sudeckim od północnego-wschodu;
• Górami Złotymi od południa na Przełęczy Kłodzkiej.

W Górach Bardzkich wyróżniamy dwa grzbiety oddzielone od siebie Przełomem Bardzkim:

• położony na północnym-zachodzie Grzbiet Zachodni – najwyższy szczyt to Kortunał (675 m n.p.m.);
• południowo-wschodnia część Gór Bardzkich, którą jest Grzbiet Wschodni – na czele z Kłodzką Górą i Szeroką Górą.

Na niemieckich mapach sprzed 1945 roku nie znajdziesz Gór Bardzkich. W tamtych czasach Grzbiet Zachodni był uznawany za część Gór Sowich, Grzbiet Wschodni był z kolei zaliczany do Gór Złotych.

Grzbiet Wschodni

Wyższy i bardziej atrakcyjny z dwóch grzbietów. To tutaj znajdują się trzy najwyższe szczyty Gór Bardzkich: Szeroka Góra (766 m n.p.m.), Kłodzka Góra (757 m n.p.m.) i Ostra Góra (752 m n.p.m.).

Dawniej, głównym grzbietem Grzbietu Wschodniego przebiegała granica między Ziemią Kłodzką a Śląskiem. Pamiątką tamtych czasów są liczne kamienne słupki graniczne z XVIII w. z ledwo już widocznymi inicjałami właścicieli.

Szczytem być może nawet bardziej popularnym od Kłodzkiej Góry jest Kalwaria (583 m n.p.m.) – znana również jako Bardzka Góra. Jak wspominałem wcześniej, na jej szczycie znajduje się barokowa Kaplica Górska Matki Bożej Płaczącej z XVII w. Ponadto na jej zboczach znajdują się liczne kapliczki, cudowne źródełko, ruiny zamku z XIV w. i największy w Sudetach obryw skalny.

Kalwaria, Góry Bardzkie

Warty wzmianki jest tzw. Kamień Brygidy. Według miejscowych podań dawno temu zginęła tu w tragicznym wypadku młoda dziewczyna. W trakcie snu udusił ją bowiem sznurek z jej własnego kosza, w którym transportowała chrust. Tak naprawdę jednak głaz ten dostał się tu wraz z lodowcem. Miejsce to znajduje się poza szlakiem – przy tzw. Drodze Krakowskiej, która prowadzi z Barda do Przełęczy Łaszczowa wzdłuż potoku Węglówka.

Grzbiet Zachodni

Grzbiet Zachodni rozciąga się między Przełomem Bardzkim a Przełęczą Srebrną. Jest to niewysoki, acz szeroki masyw z trzema południkowymi grzbietami:

• masywem Kortunału (676 m n.p.m.);
• położonego w środku ramienia ze Słupem (667 m n.p.m.);
• najdłuższego grzbietu głównego.

Ta część Gór Bardzkich nie obfituje w atrakcje turystyczne podobnie jak Grzbiet Wschodni. Z drugiej strony możesz tu liczyć na dziesiątki kilometrów tras w ciszy i spokoju.

Klimat i pogoda

Klimat Gór Bardzkich jest dość łagodny. Średnia temperatura roczna u podnóża Gór Bardzkich waha się wokół 7 stopni Celsjusza.

Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, najzimniejszym jest z kolei styczeń.

Średnioroczne opady wahają się od 600-700 mm w Bardzie do 700-800 mm na Przełęczy Kłodzkiej. Najbardziej deszczowe miesiące to czerwiec i lipiec, natomiast największa szansa na słońce jest w sierpniu i we wrześniu latem oraz w styczniu zimą.

Piętra roślinne

Niższe partie Gór Bardzkich (do około 400 m n.p.m.) zaliczamy do piętra pogórza. Natomiast powyżej tej wysokości całość Gór Bardzkich to już regiel dolny.

Ciekawostką jest fakt, że na terenie Gór Bardzkich rośnie najwyższe drzewo w Polsce – licząca sobie 59,4 metra diaglezja zielona.

Miasta i miejscowości

Kłodzko

To leżące w centrum Kotliny Kłodzkiej miasto znajduje się równocześnie nieomal u stóp Gór Bardzkich. Oferuje też bardzo bogatą ofertę noclegową i gastronomiczną. Z tego powodu jest bardzo dobrym wyborem dla turysty pragnącego wyprawiać się w Góry Bardzkie.

Kukułka: widok na Kłodzko

Największe atrakcje turystyczne Kłodzka to:

• Twierdza Kłodzko z XIV i XV w. na Górze Fortecznej – kompleks obronny składający się z pięciu bastionów i półbastionu;
• szereg zabytkowych kamienic z XVI, XVII i XVIII w. na terenie starówki;
• gotycki most św. Jana z XIV w.;
• pozostałości XV-wiecznego systemu murów obronnych;
• neorenesansowy ratusz z XIX w. Jego wieża jest pozostałością znacznie starszego, pamiętającego średniowiecze budynku;
• barokowe kolegium z XVII w. (aktualnie liceum);
• kościół pw. Matki Bożej Różańcowej z XVII w.
• Podziemna Trasa Turystyczna pod Starówką z kilkunastoma salami tematycznymi prezentującymi historię miasta.

Bardo

To mające ponad 900 lat miasto jest położone w samym sercu Gór Bardzkich w malowniczym Przełomie Nysy Kłodzkiej. Jeszcze wcześniej biegł tędy tzw. szlak bursztynowy, czyli jeden z najważniejszych europejskich szlaków handlowych.

Widok na Bardo z obrywu skalnego

Do najważniejszych zabytków i ciekawych miejsc Barda zaliczamy następujące:

• barokowa bazylika mniejsza – Sanktuarium Matki Bożej Strażniczki Wiary Świętej – z przełomu XVII i XVIII w. A w nim najstarsza na Śląsku i w Polsce drewniana, polichromowa figura Madonny Tronującej z XI lub nawet X w., dwa obrazy namalowane przez najsłynniejszego śląskiego malarza barokowego – Michaela Willmanna – oraz panoramiczna ruchoma szopka z drugiej połowy XX w.
  Poza tym architektura i pozostałe wyposażenie kościoła również są imponująco okazałe.
  Przy kościele znajduje się ponadto barokowa plebania i klasztor redemptorystów z lat 1712-1716 z gotyckim ołtarzem z XV w. oraz bogatym zbiorem dzieł sztuki sakralnej oraz z innymi eksponatami;
• Kaplica Górska Matki Bożej Płaczącej z XVII w. na górze Kalwaria;
• pozostałości grodziska z czasów Bolesława Chrobrego – wysokie na 9 metrów i szerokie na 20-30 wały znajdują się przy ul. Noworudzkiej i Głównej;
• ruiny zamku z XIV w. na zboczach Kalwarii;
• zespół budynków przy ul. Głównej, które dawniej były zajazdami i gospodami dla pielgrzymów i turystów;
• 14 kaplic Drogi Krzyżowej na Wzgórzu Różańcowym z początku XX w;
• gotycki kamienny most na Nysie Kłodzkiej z XVI w.;
• tunel kolejowy z drugiej połowy XIX w. wykuty w skale na długości 360 m.

Srebrna Góra

To niewielkie miasteczko leży co prawda już na terenie Gór Sowich, jednak wciąż jest dogodną bazą wypadową na Grzbiet Zachodni Gór Bardzkich.

Z ciekawostek turystycznych warto tu zobaczyć:

• pocysterski kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła z lat 1729-1731;
• Dawną plebanię przy ul. Letniej 6 z 1730 r.;
• Kościół ewangelicki z 1592 r.;
• Twierdzę Srebrną Górę z lat 1763-1777;
• Sztolnia nr 2 dawnej kopalni srebra;
• Pozostałości sowiogórskiej kolejki zębatej: wiadukt Żdanowski, wiadukt Srebrnogórski i stalowy most wiszący.

Przełom Bardzki

Najbardziej malowniczy odcinek Nysy Kłodzkiej o długości 14 km pomiędzy Ławicą a Bardem. Zwany również Cudem Sudetów. Rzeka rozcina tu Góry Bardzkie na dwie połowy pięcioma meandrami. W niektórych miejscach zalesione zazwyczaj zbocza śmiało odsłaniają nagie skalne ściany.

Dla turystów jest udostępniona możliwość pokonania Przełomu kajakiem lub pontonem.

Widok na Bardo i przełom Nysy Kłodzkiej z obrywu skalnego